Το ερωτικό φιλί στις διαφορετικές κουλτούρες

Εδώ κι πολλά χρόνια ένα παθιασμένο φιλί, όπως απαθανατίζεται στον κινηματογράφο, τα τραγούδια και τις εικαστικές τέχνες, μοιάζει να λειτουργεί ως «θερμόμετρο» του ερωτικού συναισθήματος.

Η σύγχρονη έρευνα όμως αποδεικνύει ότι όχι μόνο δεν αποτελεί τον κανόνα, αλλά σε κάποιες κουλτούρες φαίνεται να προκαλεί αμηχανία κι ενίοτε θεωρείται απεχθές.

Σε μια πρόσφατη σχετική μελέτη που δημοσιεύτηκε σε έγκυρο επιστημονικό περιοδικό, οι ερευνητές εξέτασαν 168 διαφορετικές κουλτούρες σε όλο τον κόσμο, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα σε ποιες το φιλί λαμβάνει χώρα και σε ποιες όχι.

Χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες μεθόδους για τη σύγκριση διαφορετικών πολιτισμικών ομάδων βρέθηκε ότι λιγότερες από τις μισές πολιτισμικές ομάδες της μελέτης, το 46%, έχουν στην κουλτούρα τους το ερωτικό φιλί, το οποίο ορίζεται ως η επαφή των χειλιών, η οποία μπορεί να είναι ή όχι παρατεταμένη.

Οι ερευνητές αρχικά υπέθεταν ότι θα υπήρχαν κάποιες κουλτούρες, στις οποίες το ερωτικό φιλί είτε θα απουσίαζε, είτε θα ήταν ένας παράξενος τρόπος οικειότητας.

Βρήκαν, ωστόσο, ότι σε αυτή την κατηγορία ανήκαν οι περισσότερες πολιτισμικές ομάδες κι επισήμαναν το πόσο ο δυτικός εθνοκεντρισμός μπορεί να αποπροσανατολίσει τον τρόπο που σκέφτεται κανείς για την ανθρώπινη συμπεριφορά.

Το ερωτικό φιλί βρέθηκε να λαμβάνει χώρα συχνά στη Μέση Ανατολή, όπου υιοθετείται και από την κουλτούρα και των 10 χώρων που συμμετείχαν στη μελέτη. Στη Βόρεια Αμερική το υιοθετούν το 55% των πολιτισμικών ομάδων, στην Ευρώπη το 70% και το 73% στην Ασία.

Δεν υπήρχαν όμως δεδομένα που να αναφέρουν την ύπαρξη του ερωτικού φιλιού στους πολιτισμούς της κεντρικής Αμερικής, της υποσαχάριου Αφρικής, της Νέας Γουινέας, καθώς και στους καλλιεργητές και τους συλλέκτες του Αμαζονίου. Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης μια συσχέτιση μεταξύ της κοινωνικής πολυπλοκότητας και του φιλιού.

Όσο μεγαλύτερη πολυπλοκότητα και διαστρωμάτωση υπάρχει σε μια κοινωνία, τόσο μεγαλύτερη είναι η συχνότητα του ερωτικού φιλιού. Το ενδιαφέρον της μελέτης προκύπτει από την σημασία που έχει δοθεί στο ρόλο της στενής φυσικής επαφής και του φιλιού στις ρομαντικές και σεξουαλικές ζωές των ατόμων.

Πρόσφατες σχετικές μελέτες μάλιστα έφτασαν να υπαινίσσονται την καθολικότητα του ερωτικού φιλιού, μια εκ των οποίων ισχυρίστηκε ότι υιοθετείται από το 90% των κοινωνιών. Καμιά όμως από τις μελέτες αυτές δεν είχε χρησιμοποιήσει μεθόδους σταθμισμένες και κατάλληλες για τη σύγκριση πολιτισμικών ομάδων, ώστε να εκτιμήσουν σωστά τη συχνότητα και το ρόλο του ερωτικού φιλιού σε κάθε κουλτούρα. Είναι επίσης σημαντική η κατανόηση των διαφορών που παρατηρούνται.

Δεν είναι ξεκάθαρη η προέλευση της συμπεριφοράς του ερωτικού φιλιού. Κάποια ζώα υιοθετούν παρόμοιες συμπεριφορές, όπως είναι για παράδειγμα, οι χιμπαντζήδες που φιλιούνται με το στόμα ανοιχτό. Στους ανθρώπους, όμως, το ερωτικό φιλί λειτουργεί εκτός των άλλων και ως μέσο για να μάθουν περισσότερα ο ένας σύντροφος για τον άλλο, να διερευνήσουν αν υπάρχει χημεία, ακόμα και να εκτιμήσουν σε κάποιες περιπτώσεις την κατάσταση υγείας μέσω της όσφρησης και της γεύσης, αλλά και την μεταξύ τους συμβατότητα.

Υπάρχουν βέβαια και βιολογικοί παράμετροι που σχετίζονται με τη συμπεριφορά του φιλιού. Συχνά το φιλί συνοδεύεται από ανταλλαγή φερορμονών, σίελου, αλλά και παθογόνων οργανισμών, οι οποίοι μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνοι σε περιοχές με φτωχή στοματική υγιεινή όπου το φιλί μπορεί να είναι μέσο μετάδοσης ασθενειών.

Αυτό βέβαια ισχύει για κοινωνίες που έχουν αρχίσει να βλέπουν το φιλί σαν κομμάτι της ευρύτερης ρομαντικής και σεξουαλικής τους πρακτικής. Πως πρόεκυψε αυτή η αλλαγή σε κάποιες κοινωνίες, παραμένει ένα ερώτημα αναπάντητο για τους ερευνητές.

Πηγή: zougla.gr