Συγκλονιστικά στοιχεία των εννέα Ελληνοκυπρίων απαγχονισθέντων Ηρώων της ΕΟΚΑ

 Αντικείμενα του δήμιου των απαγχονισθέντων της ΕΟΚΑ ξύπνησαν μνήμες...

Ένας κατάλογος με συγκλονιστικά στοιχεία των εννέα Ελληνοκυπρίων απαγχονισθέντων της ΕΟΚΑ, όπως τα δευτερόλεπτα μέχρι να ξεψυχήσουν, ένα ρόπαλο, προσωπικές φωτογραφίες, ένα παραδοσιακό νεροκόλοκο με σκαλισμένη την επιγραφή “εσκαλίσθη εις τας Κεντρικάς Φυλακάς στις 12 Σεπτεμβρίου του 1958”, ένα ρολόι ωμέγα και δύο επάργυρα ποτήρια είναι τα αντικείμενα του διαβόητου εκτελεστή των Ελληνοκυπρίων ηρώων της ΕΟΚΑ, τα οποία παραδόθηκαν σήμερα στον πρόεδρο της Βουλής Γιαννάκη Ομήρου από αντιπροσωπεία αποδήμων, οι οποίοι τα εξασφάλισαν για το ποσό των 1100 στερλινών.

«Συγκλονισμός είναι το συναίσθημα που προκαλεί η δράση του διαβόητου δήμιου, εκτελεστικού οργάνου της βρετανικής αποικιοκρατίας Harry Allen, στους απαγχονισμούς των κορυφαίων ηρώων του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ `55-`59», είπε ο κ. Ομήρου κατά την παραλαβή των αντικειμένων.

Ο πρόεδρος της Βουλής ανέφερε ότι τα αντικείμενα αποτελούν τεκμήρια της θηριωδίας που επέδειξε η αποικιοκρατία εις βάρος ενός λαού που αγωνίστηκε για την ελευθερία του και τα οποία θα παραδώσει στο Μουσείο Αγώνος «για να εκτίθενται ως αιώνιο όνειδος της απεχθούς διαγωγής των αποικιοκρατών και για να αποτελούν διαχρονικό, αποκρουστικό δείγμα των μεθόδων της καταπίεσης, της ανελευθερίας και του ολοκληρωτισμού».

Ο κ. Ομήρου έθεσε δύο ερωτήματα, τα οποία μόνο η Βρετανία μπορεί να απαντήσει: «Πότε θα τερματισθεί η ιστορική εκκρεμότητα και πότε θα υπάρξει έκφραση απολογίας;».

Εκ μέρους της αντιπροσωπείας αποδήμων της Μεγάλης Βρετανίας, η Φανούλα Αργυρού αναφέρθηκε στην ιστορία της απόκτησης των αντικειμένων, καθώς και σε άλλα ιστορικά στοιχεία που έχουν να κάνουν με τους απαγχονισμούς των ηρώων, τη δράση του δήμιου και το ρόλο της  Βρετανίας.

Όπως είπε η κ. Αργυρού όλα ξεκίνησαν όταν στην ηλεκτρονική έκδοση της Daily Mail στις 12 Μαΐου, 2015 αναρτήθηκε η είδηση ότι βγήκαν στη δημοπρασία τα αντικείμενα του δήμιου Harry Allen, ο οποίος, όπως έγραφε το δημοσίευμα, ήταν και ο δήμιος των απαγχονισθέντων ηρώων της Κύπρου.

Στη συνέχεια, οι απόδημοι επικοινώνησαν με τον Οίκο Δημοπρασίας για να τα αγοράσουν, ωστόσο τα αντικείμενα είχαν ήδη αγοραστεί από ένα Βρετανό. Μετά από κάποιες προσπάθειες των αποδήμων, ο Βρετανός ήρθε σε επικοινωνία μαζί τους και δέχθηκε να τους μεταπωλήσει τα αντικείμενα στην τιμή των 1100 στερλινών.

Τα αντικείμενα αυτά αποτελούνται από ένα ρολόι ωμέγα, ένα ρόπαλο, αριθμό φωτογραφιών του ιδίου, ένα κατάλογο τριών σελίδων δακτυλογραφημένων με τις λεπτομέρειες των εννέα Ελληνοκυπρίων απαγχονισθέντων. Στον κατάλογο αυτό περιλαμβάνονται τα στοιχεία τους, όπως ημερομηνία γεννήσεως, ημερομηνία απαγχονισμού και, το πιο συγκλονιστικό, πόσα δευτερόλεπτα χρειάστηκαν να περάσουν μέχρι να αφήσει την τελευταία του πνοή ο καθένας από τους ήρωες.

Στα αντικείμενα περιλαμβάνονται, επίσης, δύο επάργυρα ποτήρια με επιγραφές αφιερώματα προς αυτόν από φίλους του, δύο βιβλία για τη ζωή του (το ένα με τίτλο «Ο τελευταίος δήμιος της Βρετανίας» που εξέδωσε το Μουσείο των Φυλακών) και ένα νεροκόλοκο με την επιγραφή «εσκαλίσθη εις τας Κεντρικάς Φυλακάς στις 12 Σεπτεμβρίου του 1958»

Όπως ανέφερε η κ. Αργυρού, αυτό που προξένησε εντύπωση είναι πως στο άλμπουμ με τις φωτογραφίες και τα στοιχεία των απαγχονισθέντων υπάρχει και μια έγχρωμη σελίδα με τον κατάλογο των απαγχονισθέντων, πλαισιωμένη με φωτογραφίες των ηρώων και μια γνωστή δήλωση από τον καθένα.

Οι απαγχονισθέντες ήταν: Μιχαήλ Καραολής και Ανδρέας Δημητρίου (10 Μαΐου 1956), Ανδρέας Ζάκος, Ιάκωβος Πατάτσος και Χαρίλαος Μιχαήλ (9 Αυγούστου 1956), Μιχάλης Κουτσόφτας, Στέλιος Μαυρομμάτης και Ανδρέας Παναγίδης (21 Σεπτεμβρίου 1956) και Ευαγόρας Παλλικαρίδης (14 Μαρτίου 1957).

Η κ. Αργυρού ανέφερε ότι ο Harry Allen ήταν και συνδήμιος στον απαγχονισμό στις 15 Δεκεμβρίου 1954 σε φυλακές του Λονδίνου της 54χρονης Ε/κ Στυλλούς Παντοπίου Χριστοφή που καταδικάστηκε τότε για το φόνο της γερμανικής καταγωγής νύφης της.

Όπως ανέφερε στη συνέχεια, στο βιβλίο «Ο τελευταίος δήμιος της Βρετανίας» βρίσκεται και μια επιστολή του Υπουργείου Αποικιών, ημερομηνίας 31 Δεκεμβρίου 1957, με την οποία καλείτο επίσημα ο Harry Allen να αναλάβει καθήκοντα εκτελεστή στην Κύπρο. Αυτό, όμως, έρχεται σε σύγκρουση με τα ιστορικά γεγονότα, καθώς μέχρι εκείνη την ημερομηνία είχαν εκτελεστεί όλοι οι απαγχονισμοί. Για αυτό, όπως είπε, οι απόδημοι επικοινώνησαν με το συγγραφέα του βιβλίου, ζητώντας κάποια εξήγηση και μετά από συνάντηση που είχαν μαζί του, ο ίδιος ο συγγραφέας συμφώνησε πως είναι πολύ περίεργη η ημερομηνία που εμφανίζεται στην επιστολή.

Αυτό μπορεί να εξηγηθεί, όπως είπε η κ. Αργυρού, από το γεγονός ότι εκείνο το διάστημα υπήρχαν έντονες συζητήσεις στο βρετανικό κοινοβούλιο για τερματισμό της θανατικής ποινής και στο διάστημα από τις 10 Αυγούστου 1955 μέχρι τις 23 Ιουλίου 1957 είχαν ανασταλεί όλες οι εκτελέσεις στη Βρετανία.

Μια εξήγηση, πρόσθεσε, είναι πως η επιστολή του Υπουργού Αποικιών σκόπιμα έφερε προχωρημένη ημερομηνία για να καλυφθεί η δήμιος και για να μην δινόταν αφορμή σε κατηγορίες που θα μπορούσαν να εγείρουν Ε/κ δικηγόροι και συγγενείς των απαγχονισθέντων εναντίον της βρετανικής κυβέρνησης και της αποικιοκρατικής στην Κύπρο, ότι ακολουθούσαν δύο μέτρα και δύο σταθμά αφού στην Βρετανία δεν πραγματοποιούνταν εκτελέσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του βρετανικού μουσείου φυλακών, ο Harry Allen έκανε 29 εκτελέσεις και βοήθησε σε άλλες 53, όμως στις εκτελέσεις αυτές δεν περιλαμβάνονται οι 9 ήρωες της ΕΟΚΑ.